Kısa Tarihçe

Atatürk’ün, 10 Kasım 1938’de ebediyete intikal etmesinin ardından, dönemin hükümeti tarafından oluşturulan bir komisyon, Anıtkabir’in yerinin seçilmesi için görevlendirildi. Komisyon çalışmaları sonunda oy çokluğuyla, deniz seviyesinden 906 metre yüksekte bulunan Rasattepe’de, Anıtkabir’in yapılmasına karar verildi. Aynı komisyon tarafından 1 Mart 1941 tarihinde, uluslararası  bir yarışma açıldı. Bu yarışmaya Türkiye, Almanya, İtalya, Avusturya, İsviçre, Fransa ve Çekoslavakya’dan toplam 47 proje katıldı. Bu projelerden 3 tanesi komisyon tarafından ödüle layık görüldü. Projenin yarışma şartları gereğince, birinciyi seçme hakkı hükümete verilmişti. Bu milli konuyu daha başarılı ifade etmesi ve projenin araziye uygunluğu sebebiyle, Türk  mimarlar Prof. Dr. Emin ONAT ve Doç. Dr. Orhan ARDA’nın projesinin anıt mezar olarak yapılmasına karar verildi.

9 Ekim 1944 tarihinde yapımına başlanan inşaat, 4 aşamalı olarak 9 yıllık bir sürede tamamlandı.

10 Kasım 1953  tarihinde Atatürk’ün naaşı, 1938 yılından bu yana  geçici olarak muhafaza edildiği Etnografya Müzesinden alınarak, büyük bir törenle ebedi istirahatgahı olan Anıtkabir’e defnedildi.

Anıtkabir, 750.000 metrekarelik bir alan üzerine kurulmuştur. Bu alanın yaklaşık 120.000 metrekarelik kısmı Anıt Bloğu, geri kalan kısmıysa Barış Parkı’dır.

Anıt bloğu, 17 bölümden oluşmaktadır. Şu anda incelemekte olduğunuz bölüm, Anıt Bloğun “Mozole” kısmıdır.

Mozole

Anıtkabir’in en önemli bölümü olan mozoleye çıkan 42 basamaklı merdivenlerin ortasında “Hitabet Kürsüsü” yer alır. Mermer kürsünün cephesi, dairesel geometrik motiflerle süslenmiştir.  Kürsünün ön cephesinin ortasında Atatürk’ün “Hakimiyet, kayıtsız şartsız milletindir” sözü yazılıdır.  Kürsü Kenan YONTUÇ’un eseridir.

Mozole, 75 metre derinliğinde, 52 metre genişliğinde ve 17 metre yüksekliğinde oldukça uzun bir dikdörtgen plan üzerine kurulmuştur.

Ön ve arkada sekiz, yan cephelerde ön dört adet kolonla çerçevelenmiştir. Bu kolonların yüksekliği 14 metre 40 santimetredir. Merdivenlerin bitiş noktasında, Mozole’nin ön cephesinde, sağ ve solda iki önemli metin bulunmaktadır. Solda Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi , sağda ise Atatürk’ün Cumhuriyet’in Kuruluşu’nun 10. Yıldönümünde söylediği “Nutuk”, taş kabartma üzerine altın varakla yazılmıştır.

Mozole’nin iç kısmı:

Burası “Şeref Holü” olarak adlandırılır. Şeref Holü’ne oldukça yüksek, bronzdan yapılmış  kapılardan girilir. Girişin sağ kısmında Atatürk’ün 29 Ekim 1938 tarihli Türk Ordusuna son mesajı, solda ise ikinci cumhurbaşkanı İsmet İNÖNÜ’nün Atatürk’ün ebediyete intikali üzerine 21 Kasım 1938’de Türk milletine söylediği taziye mesajı yer alır.

Girişin tam karşısında büyük bir pencerenin içinde Atatürk’ün sembolik lahdi bulunmaktadır. Lahit taşı 40 ton ağırlığında, tek parça mermerden yapılmış olup Osmaniye ilimizden getirilmiştir. Lahtin yer aldığı bölüm beyaz Afyon mermeriyle kaplıdır. Şeref Holü’nün zemini Adana ve Hatay’dan, duvarları ise Afyon ve Bilecik’ten getirilen kırmızı, siyah, yeşil ve kaplan postu mermerler ile kaplanmıştır.

27 kirişten oluşan tavan ve yan galeri tavanları, Türk  halı ve kilim desenlerinden oluşan altın yaldızlı mozaikle süslenmiştir. Tavan yüksekliği 17 metredir. Yan duvarlarda 12 adet meşale bulunur. Mozolenin üstü, kurşun bir çatıyla örtülmüştür.

Anıt Bloğu oluşturan bölümler:

1.               İstiklal Kulesi

2.               Hürriyet Kulesi

3.               Aslanlı Yol

4.               Tören Alanı

5.               Mehmetçik Alanı

6.               Zafer Kulesi

7.               İsmet İnönü Lahti

8.               Barış Kulesi

9.               23 Nisan Kulesi

10.            Misak-ı Milli Kulesi

11.            İnkılap Kulesi

12.            Mozole

13.            Cumhuriyet Kulesi

14.            Müdafaa-i Hukuk Kulesi

15.            Bayrak Direği

16.            10. Yıl Nutku

17.            Gençliğe Hitabe